Superhandig lijstje: natuurlijke, milieuvriendelijke en vegan schoonmaakmiddelen

Onze oma’s maakten nog alles schoon met huishoudmiddeltjes zonder toegevoegde chemische stoffen en gif, maar dat is tegenwoordig wel anders. Niet alleen wat er ín de fles zit, is slecht voor het milieu, ook de meeste verpakkingen zijn niet biologisch afbreekbaar. Gewone schoonmaakmiddelen bevatten een cocktail aan chemicaliën die in je lichaam en het grondwater achterblijven. In de bekende anti-bacteriële zepen zit bijvoorbeeld triclosan, een pesticide die in de natuur niet wordt afgebroken. Veel schoonmaakproducten uit de supermarkt worden ook nog eens op dieren getest. Oma gebruikte trouwens ook ossengalzeep om vlekken uit kleding te verwijderen. Dat kun je nog steeds kopen, maar het heeft niet voor niets die naam, dus wij laten het links liggen.

Ecologische, vegan kant-en-klare schoonmaakmiddelen
Gelukkig zijn er steeds meer aanbieders van ecologische en natuurlijke schoonmaakmiddelen, zoals Frosch, Seventh Generation en de natuurlijke lijn van Blue Wonder, Marcel’s Green Soap, Seepje, Ecover, Werfzeep, Zeeplokaal, Klok, Dr. Bronner’s, Kinfill, Brauzz, Yousea, l’Arbre Vert en Ecopods. In de webshop van Plastic Free Amsterdam vind je vegan schoonmaakproducten van o.a. Ecopods, maar ook Eco Living, Ocean Saver en Planet Detox. Niet alle producten van deze merken zijn vegan gecertificeerd, ook al gebruiken ze geen dierlijke producten. Check daarom altijd het etiket van het specifieke product voor meer informatie.

Huis-, tuin- en keukeningrediënten
In je eigen keuken (of misschien moet je er héél even voor naar de winkel) vind je de meeste ingrediënten voor natuurlijke schoonmaakmiddelen. Dat zijn namelijk baking soda (zuiveringszout of natriumwaterstofcarbonaat, soda, citroen, groene zeep, natuurzeep, natuur- of schoonmaakazijn, en etherische oliën.

Het verschil tussen baking soda en soda
In principe doen baking soda en soda hetzelfde, namelijk zuur binden. ‘Gewone’ soda doet dat wel 2-3 keer sterker dan baking soda. Verder gebruik je deze producten voor verschillende toepassingen. Gewone soda gebruik je ALLEEN om mee schoon te maken en is ongeschikt voor consumptie. Baking soda – de naam zegt het al een beetje – kun je zowel gebruiken om mee te koken of bakken als om mee schoon te maken. Dat laatste vaak in combinatie met azijn, waarbij een schuimend goedje ontstaat.

Het verschil tussen ‘gewone’ azijn en schoonmaakazijn
Schoonmaakazijn kun je gebruiken – de naam zegt het al – voor allerlei schoonmaakklusjes en is NIET geschikt voor consumptie. Het neutraliseert geurtjes en werkt ontvettend en ontkalkend. In combinatie met baking soda (zie hierboven) ontstaat een schuimend goedje, waarmee je onder meer je gootsteen kunt ontstoppen. Wel altijd goed ventileren als je dit doet. Natuurazijn of tafelazijn kun je gebruiken in een dressing. Er zijn veel varianten, van balsamico- tot appelcider- en andere fruitazijnen, witte- en rodewijnazijn, kruidenazijn en rijst(wijn)azijn. Maar, je kunt deze azijnen ook gebruiken om mee schoon te maken. Kies dan een goedkope, zoals een standaard natuurazijn, en niet je peperdure, jaren-gerijpt-op-vaten balsamico 😊

Check het label
Zoek op het etiket naar het EU Ecolabel, dat staat op producten die zijn geproduceerd met een lagere milieubelasting van onder meer grondstoffen, water, verpakking en afval.

Shop online
Veel ecovriendelijke, vegan schoonmaakmiddelen kun je ook online kopen. Zoals bij Greenjump, Ec0-logisch, Big Green Smile, Ecomondo en De Weegschaal.

Maak je eigen schoonmaakmiddel
2 el zuiveringszout
800 ml heet water
200 ml (schoonmaak)azijn
10 druppels etherische citroenolie
5 druppels etherische eucalyptusolie
De bereidingswijze van dit zelfgemaakte schoonmaakmiddel hebben we ook voor je.

Voor de badkamer
¼ deel schoonmaakazijn
¾ deel water
Paar druppels etherische olie
Vermeng de ingrediënten in een emmer of een plantenspuit (of een goed schoongemaakte, oude schoonmaakfles).

Ramen lappen
Emmer heet water
Scheut (schoonmaak)azijn
Je hebt geen allesreiniger nodig om je ramen te zemen. Een emmer heet water en een scheut azijn is genoeg. Daarna drogen met een krant (ja, dat werkt echt), of gewoon met de trekker erlangs.

Toiletpot schoonmaken
1 kopje baking soda
1 kopje schoonmaakazijn
Verdeel de baking soda over de binnenkant van het toilet, giet de schoonmaakazijn erover. Dit gaat eerst flink schuimen. Borstel na 10 minuten na en spoel door. Dit trucje kun je trouwens ook gebruiken om een verstopte gootsteen te behandelen.

Natuurlijke afwasmiddel
500 ml warm water
2 el zuiveringszout
3 tl vloeibare castillezeep
20 druppeltjes etherische olie
Voor de uitgebreide uitleg van deze natuurlijke afwasmiddel hebben we een handig artikel klaarstaan.

Zelfgemaakte wasmiddel
80 gram zeep, geraspt
5 liter water
Eventueel druppeltjes etherische olie voor de geur.
Breng 5 liter water aan de kook. Neem 1 liter water en voeg hier de geraspte zeep aan toe. Roer tot de zeep volledig is opgelost. Voeg vervolgens de overige 4 liter water aan het mengsel toe en roer nogmaals door elkaar. Laat dit een nacht afkoelen. Je kunt er de volgede dag nog etherische olie bijschenken voor extra geur. 

Meer huis-, tuin- en keukenschoonmaaktips zie je in deze grappige video van Kassa.

Algemene schoonmaaktips
* Chloor is niet nodig om je wc goed te poetsen, én het is niet goed voor het milieu. 
* Gooi je overgebleven sopje nooit in de tuin of over de stoep, maar spoel het door de wc. 
* Let bij (af)wasmiddel goed op de dosering, je gebruikt al snel te veel. 
* Meng schoonmaakmiddelen niet, er kunnen dan schadelijke gassen ontstaan.
* Kies voor navulverpakkingen, zo verminder je de hoeveelheid verpakkingsmaterialen.
* Vervang je luchtverfrisser door een aroma diffuser.
* Schaf microvezeldoekjes aan in plaats van wegwerpdoekjes.

Zo, nu ben je lekker ecologisch verantwoord aan het poetsen geslagen. Maar wist je dat je nog veel meer alledaagse producten in huis hebt waarvan je niet verwacht dat ze niet vegan zijn? Zoals toiletartikelen, beautyproducten en minder voor de hand liggende items als kaarsen en lucifers.