Wat is vet?
Vet is een voedingsstof welke bestaat uit een mengsel van verschillende vetzuren. Het verschil tussen deze vetzuren komt voornamelijk door het verschil in hoe ze er scheikundig uitzien. Ze zijn op te delen in twee groepen. De verzadigde verzuren en de onverzadigde vetzuren. 1,2,3 In spreektaal hebben we het over onverzadigd en verzadigd vet.
Verzadigde vetzuren
Het verschil tussen de vetten zit hem in de scheikundige samenstelling. Verzadigde vetten hebben geen dubbele bindingen.2,3,4 Dit heeft invloed op de manier waarop je lichaam de vetten kan afbreken. Voedingsproducten met verzadigde vetten zijn makkelijk te herkennen doordat ze vaak een vaste substantie hebben bij kamer temperatuur.1,2,4 Maar wat doet dit in het lichaam? Verzadigd vet verhoogd het LDL-cholesterol (lage dichtheid lipoproteïne). Lipoproteïne zijn bolletjes cholesterol met een eiwitlaagje eromheen waardoor het cholesterol door je bloed getransporteerd kan worden.2,3,5 Een teveel aan LDL zorgt ervoor dat deze bolletjes aan de wand van je bloedvaten kunnen blijven kleven wanneer deze bolletjes niet alleen aan de wanden maar ook aan elkaar blijven kleven, kunnen plakken ontstaan. Deze plakken vernauwen je bloedvaten (slagaderverkalking of atherosclerose), waardoor het bloed minder goed door je lijf kan stromen met mogelijk verschillende hart en vaatziektes als gevolg.3,4,6 Het slechte image dat vet heeft, dat komt hier dus vandaag. Verzadigde vetten wil je zo min mogelijk eten.
Onverzadigde vetzuren
De tegenhanger van verzadigd vet is onverzadigd vet. Deze variant heeft ons lichaam nodig bij het verlagen van het LDL-cholesterol in de bloedzaten.2,3,6,7 Dit onder andere door de verhouding tussen LDL en HDL (Hoge dichtheid lipoproteïne). Terwijl LDL dus bolletjes cholesterol naar de bloedbaan brengt, vervoerd HDL die bolletjes juist uit de bloedbaan. 2,6,7 Als de balans tussen LDL en HDL optimaal is krijg je dus geen overschot aan cholesterol bolletjes in je bloedvaten.
Als er in de fabriek niet netjes word omgegaan kunnen onverzadigde vetten “misvormen” in de verwerking en ontstaan er transvetten. Deze transvetten zijn niet zoals de onverzadigde vetzuren onze vrienden maar ze verhogen juist nog meer het LDL-cholesterol. Dus dit wil je vermijden.3,8
Verdere functies van vet
Vet doet ook veel goed voor je lichaam dus zie het alsjeblieft niet als vijand. We noemen een paar voorbeelden: Vet isoleert zodat je lichaam zichzelf op temperatuur kan brengen. Ook beschermt een laagje vet je organen. Je lichaam slaat extra energie uit vetten en koolhydraten op als vet voor als je lichaam dit later nodig heeft en daarnaast zorgt het ervoor dat de vet oplosbare vitamines zoals vitamine A, D, E en K kunnen functioneren.2,3,5,7
Essentiële en niet essentiële vetten
Verzadigde vetten kun je niet als niet essentiële vetzuren. Deze heeft je lichaam namelijk niet nodig om al die goede functies van vet te kunnen volbrengen. Essentiële vetzuren zijn wel belangrijk om uit je voeding te halen om al die functies van vet te kunnen uitvoeren. Ieder vetzuur is even net wat anders, maar met gevarieerde voeding krijg je snel de goede samenstelling binnen.2 Als we even inzoomen op de verschillende varianten is het omega 3 vetzuur3,9 een hele belangrijk. Er zijn veel gezondheidsvoordelen die worden toegeschreven aan het gebruik van voldoende omega 3 vetzuren. Omega 3 helpt bij het verlagen van het risico op bepaalde darm ziektes, diabetes type 2, hart ziektes en sommige zeggen zelfs dat het de kans op alzheimer zou verlagen.3 Lees in het artikel over de plantaardige omega-3 bronnen.
Een paar bronnen uitgelicht
Wie, wat, waar en hoe? Verzadigd vet zit voornamelijk in dierlijke producten zoals vlees en in harde oliën zoals palmolie en kokosolie.1,2,3 Het voordeel van deze plantaardige bronnen is dat je hier over het algemeen minder van gebruikt, daarnaast is het percentage cholesterol lager dan in vlees. Hiermee willen we niet zeggen dat je per dag liters kokosolie naar binnen moet werken. Maar een eetlepel kokosolie om je groenten in te bakken of je bananenbrood iets zachter te krijgen is geen drama. Dit kan je HDL-cholesterol in de meeste gevallen gewoon opruimen.
Je krijgt met een, gevarieerd, veganistisch voedingspatroon vaak weinig verzadigd vet binnen. Nog een reden om een keertje in de week plantaardig te eten!
Onverzadigde vetzuren vind je onder andere in plantaardige oliën, noten, zaden, pitten en verschillende vruchten zoals avocado. 2,7
Een paar bronnen uitgelicht
De gezondheidsraad geeft het volgende advies m.b.t. vetinname: ‘wanneer je een wenselijk en constant lichaamsgewicht wilt behouden dan is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid dat je tussen de 20 en 40 procent calorieën van de dagelijkse calorie inname uit vetten haalt.’ 10 Wil je nou afvallen dan is de aanbevolen hoeveelheid tussen de 20 en 30 procent.10 Er wordt aangeraden dit percentage voornamelijk uit onverzadigde vetzuren te halen. Voor verzadigde vetzuren hebben is er een aparte bovengrens. ‘Zorg ervoor dat je niet meer dan 10 procent van de dagelijkse calorieën uit verzadigde vetzuren haalt. Voor transvetzuren is een nog strengere bovengrens, namelijk niet meer dan 1 procent van de dagelijkse calorieën.’10 Vind je het begrip calorieën nog een beetje vaag of wil je er meer over weten? In het volgende artikel geven we je meer uitleg.
Vet diëten
Vet is een component waar veel mee wordt gespeeld binnen de dieet wereld. Het ene dieet raad aan zo min mogelijk vet te consumeren. Het andere dieet raadt het juist aan.
High carb low fat
Hierbij eet je heel erg weinig vet en eiwitten en voornamelijk koolhydraten. Hoe dit precies te werk gaat kan je terug lezen in ons artikel over high carb low fat vegan eetpatroon.
Keto dieet
Het keto dieet is juist het tegenover gestelde de high carb low fat. Bij keto vermijd je koolhydraten en verhoog je je inname vetten. Bij het keto dieet wil men het lichaam in staat te brengen dat het in “ketose” gaat. Dit wil zeggen dat hij geen koolhydraten meer heeft om te verbranden dus over gaat naar de vetopslag in je lichaam om voldoende energie te krijgen. Bekende dieet programma’s die ook van dit principe uitgaan zijn Atkins en Cambridge. Ieder op een eigen manier, maar het idee van weinig koolhydraten en veel vet is de gemeenschappelijke deler.11
Bepaal zelf wat voor jou fijn voelt en wat je doelen zijn. Zomaar minder eten is nooit de oplossing. De kans is groot dat je lichaam dan niet alle stoffen binnenkrijgt om het gezond en fit te houden.
- Voedingscentrum (2020, 26 augustus). Vetten. Geraadpleegd van https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vetten.aspx
- 2. Stegeman, N. (2017). Voeding bij gezondheid en ziekte. Noordhoff Uitgevers B.V.
- Insel, P & Ross, D (2016) Nutrition, 6th Ed. Jones And Bartlett Publishers
- Voedingscentrum (2020, 26 augustus). Verzadigd vet. Geraadpleegd van https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/verzadigd-vet.aspx
- Thorpe, M. (2018, 26 augustus). Healthy fats vs. unhealthy fats: what you need to know. Geraadpleegd van https://www.healthline.com/nutrition/healthy-vs-unhealthy-fats
- MVO (2019). Infokaart HDL en LDL cholesterol.
- Voedingscentrum (2020, 26 augustus). Onverzadigd vet. Geraadpleegd van https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/onverzadigd-vet.aspx
- MVO (2019). Infokaart Transvetten geen volksgezondheidsissue meer.
- MVO (2019). Infokaart Omega-3 vetzuren: ALA, EPA en DHA.
- Gezondheidsraad. (2001). Voedingsnormen. Energie, eiwitten, vetten en verteerbare koolhydraten. Den Haag: Gezondheidsraad.
- Voedingscentrum (2020, 26 augustus). Koolhydraatarm dieet. Geraadpleegd van https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/koolhydraatarm-dieet.aspx
Share
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang ons e-book Easy Vegan Christmas Barbecue.
Bij het aanklikken van ‘inschrijven’ ga je akkoord met onze membership voorwaarden.
Opmerkingen
Nieuw! Easy Vegan Weight Loss Plan
- Simpel en gezond
- Goed voor de wereld
- Gegarandeerd afvallen
Vegan recepten en meer
Bij Living the Green Life kun je terecht voor jouw dagelijkste inspiratie aan veganistische recepten en een gemakkelijke vegan lifestyle. Van snelle vegan salades tot fantastische plantaardige toetjes en van de fijnste dierproefvrije skincare tot de beste vegan restaurants: je vindt het allemaal terug op ons platform.
Populaire artikelen
Nieuwe artikelen
livingthegreenlife.nl
21.4k followers
Opmerkingen
Share
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang ons e-book Easy Vegan Christmas Barbecue.
Bij het aanklikken van ‘inschrijven’ ga je akkoord met onze membership voorwaarden.
Opmerkingen
Nieuw! Easy Vegan Weight Loss Plan
- Simpel en gezond
- Goed voor de wereld
- Gegarandeerd afvallen
Vegan recepten en meer
Bij Living the Green Life kun je terecht voor jouw dagelijkste inspiratie aan veganistische recepten en een gemakkelijke vegan lifestyle. Van snelle vegan salades tot fantastische plantaardige toetjes en van de fijnste dierproefvrije skincare tot de beste vegan restaurants: je vindt het allemaal terug op ons platform.
Populaire artikelen
Nieuwe artikelen
livingthegreenlife.nl
21.4k followers
