Zijn pepernoten altijd vegan?

De geschiedenis van de pepernoot
De pepernoot is een crunchy hapje met een lange geschiedenis. Al sinds 1600 vieren wij in Nederland het Sinterklaasfeest, wat overigens in de loop der tijd in vorm wel wat veranderd is. Maar, de pepernoot is al vanaf het begin aanwezig! Destijds werd de lekkernij nog gemaakt van de deegresten van de relatief goedkope peperkoeken en kruidkoeken uit die tijd. De restjes werden in kleine stukjes gesneden waardoor je vierkante brokjes kreeg die smaakten naar ontbijtkoek. Dat werd toen verder nog niet pepernoot of kruidnoot genoemd, maar was wel een delicatesse rondom het feest.

Pepernoten versus kruidnoten
Pepernoten en kruidnoten zijn niet hetzelfde. Het verschil zit in de structuur en grootte van de snack. De oudhollandse pepernoten zijn groot, lijken het meeste op taaitaai en worden gemaakt van roggemeel en anijs. Het kruidnootje zoals wij dat nu kennen, heeft zijn oorsprong in de zeventiende eeuw gevonden. De kruidnoot is klein en harder dan de pepernoot, Ook heeft de kruidnoot een diepere en scherpere smaak dan de pepernoot. Daarnaast heeft hij de vorm van een half bolletje. De kruidnoot is gemaakt van tarwebloem en speculaaskruiden (kaneel, nootmuskaat, kruidnagel, gemberpoeder, kardemom en witte peper). Wij benoemen de krokante halve rondjes dus eigenlijk verkeerd: het zijn kruidnoten van oorsprong maar iedereen zegt eigenlijk pepernoten. Op verpakkingen staat het overigens wel altijd goed aangeduid maar de ‘echte’ pepernoten zijn overigens niet bepaald populair, behalve een beetje in de vorm van taai taai. Naast het enorme assortiment aan kruidnoten hebben merken zoals Bolletje vaak ook gewoon zakjes met ‘echte’ pepernoten, maar die verkopen een stuk minder goed.

Het basisrecept van de pepernoot
De pepernoot is dus voortgekomen uit de restjes van peperkoek en kruidkoek. De basis van de pepernoot is daarom een beetje te vergelijken met brood, omdat het bestaat uit meel en water. Ook peperkoek en kruidkoek werden zo gemaakt. Door gebruik te maken van zelfrijzend bakmeel en daar veel suiker aan toe te voegen, kan je een zoet deeg maken. Dit vormt dan de basis voor het pepernotendeeg en dit is over het algemeen gewoon vegan. Vervolgens voeg je kruiden toe om het effect van de ‘peper’ (het kruid) te krijgen. Geheel plantaardig dus!

Melk en boter in vegan pepernotenbeslag?
Er is niet één standaard recept voor pepernoten. Zoals gezegd is de basis vaak zelfrijzend bakmeel en vervolgens wordt er een zoetstof en allerlei kruiden aan toegevoegd. In sommige recepten voor een pepernotenbeslag zit boter om het snoepgoed wat romiger te maken. In plaats van roomboter kan je dan natuurlijk ook vegan boter gebruiken. Melk wordt ook nog wel eens aan het beslag toegevoegd, maar ook daar hebben we genoeg plantaardige alternatieven voor natuurlijk. Wij maakten een variant van easy vegan pepernoten met amandelmelk bijvoorbeeld.

Waarom zou je zelf vegan pepernoten maken?
Pepernoten zijn super makkelijk om te maken en het is vooral ook heel erg leuk om te doen. Wij halen enorme voldoening uit het kneden van de rondjes en om de vervolgens in mooie rijen naast elkaar te leggen om de oven in te kunnen schuiven! Daarnaast is de geur die vervolgens uit de oven gaat komen echt overdonderend lekker! De lucht van speculaaskruiden vult je kamer op een intens prettige manier. Kan je je het al inbeelden?

Ons favoriete recept voor homemade vegan pepernoten
We hopen dat je samen met je familie, huisgenoten en vrienden lekker de keuken in duikt om onze Oer-Hollandse lekkernij zelf te bereiden, op een traditionele ofwel veganistische manier. Het is ontzettend makkelijk en oh zo lekker! Je kan veel variëren met de ingrediënten. Gebruik bijvoorbeeld eens een andere zoetstof dan suiker, zoals kokosbloesemsuiker of dadels. Ons favoriete recept voor zelfgemaakte vegan pepernoten van dit moment? Eentje met dadels! En we hebben in deze variant amandelmeel gebruikt, ook weer eens wat anders. Je kan pepernoten ook in allerlei baksels verwerken, zoals een kruidkoek, brownie of fudge. Try them all!

Van pepernoot naar chocoladepepernoot
Top tip: je kan heel gemakkelijk je gewone pepernoot omtoveren naar een chocolade pepernoot: smelt wat vegan (pure) chocolade au bain-marie, doop de pepernoten door de vloeibare chocolade, even hard laten worden en aanvallen geblazen!