Zijn ‘kipstuckjes’ en ‘vegaburger’ straks verleden tijd?

De discussie rondom de namen van vleesvervangers speelt al langer, onder de naam #schnitzelgate. In 2012 werd De Vegetarische Slager voor het eerst aangesproken door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) op de naamgeving van haar producten. Daardoor werden bijvoorbeeld de volgende aanpassingen gemaakt: Gehakt werd Gehackt, Tonijn veranderde in Visvrije Tonyn. Alle productnamen werden bovendien voorzien van het voorvoegsel ‘vegetarisch’. Een paar jaar later kwamen er nog een aantal aanklachten van de NVWA, maar die zijn later weer teruggetrokken omdat het toch niet bleek te gaan om productnamen die misleidend waren maar om enkele verwijzingen en aanduidingen in teksten die dat zouden zijn. 

Nu is de discussie, over de mogelijke misleiding van de namen, weer opgelaaid en gaat het Europees Parlement erover stemmen. Hugo Verkuil, CEO van De Vegetarische Slager, weerlegt die misleiding: “Keer op keer is uitgewezen dat consumenten niet verward raken, maar zich juist geholpen voelen door dergelijke naamgeving. Daarbij maken onze productnamen het juist makkelijker om vaker te kiezen voor plantaardige producten, wat hard nodig is om de klimaatdoelen van de Europese Unie te behalen.” 

“We geloven dat door de verwijzingen naar dierlijke vleesproducten de consument weet wat voor vegetarisch product hij kan verwachten en wat je ermee kunt koken”, vult Jaap Korteweg, oprichter van De Vegetarische Slager, aan. “Als onze Vegan Kipstuckjes verwarrend zijn omdat er geen dierlijke kip in zit, dan is een slavink of een kogelbiefstuk net zo goed verwarrend. Er zit sla noch vink in een slavink en afgaande op de naam zal een kogelbiefstuk je gebit niet ten goede komen. Dit soort voorbeelden zijn er in overvloed, ook elders in Europa.” 

De #schnitzelgate is niet dan ook alleen een gespreksonderwerp in Nederland, maar in verschillende Europese landen. In Duitsland wilde de minister van Landbouw eind 2016 de namen ‘sojaschnitzel’ en ‘veganistische curryworst’ verbieden. In Frankrijk werd gesproken over een wet die ervoor zorgt dat producenten van vegetarische worst een boete van (maximaal) driehonderdduizend euro opgelegd kunnen krijgen. Ook in België worden momenteel richtlijnen besproken.  

Of de EU een verbod op vleesnamen voor vegetarische producten zal opleggen is nog niet zeker. Er moet overeenstemming worden bereikt met de lidstaten voordat een verbod kan worden ingevoerd. Daar gaat dus over gestemd worden. Omdat deze stemming van het Europees Parlement koersbepalend zal zijn, willen sommige partijen voorafgaand aan de stemming in Brussel alvast een duidelijk signaal afgeven aan de leden van het Europees Parlement. Zo is de internationale organisatie ProVeg een petitie gestart tegen het vegaburger-naamsverbod, die al snel de mijlpaal van 100.000 handtekeningen haalde. De Vegetarische Slager heeft ook een petitie gelanceerd, visueel op Instagram, om aan het Europees Parlement te laten zien dat consumenten niet verward zijn door vlees gerelateerde namen voor vegetarische en vegan producten. 

Update:
In de week van 19 oktober heeft Europees Parlement gestemd tegen een verbod op het gebruik van productnamen als ’vegaburger’ en ‘veganistische worst’, maar voor een verbod op omschrijvingen als ‘plantaardig alternatief voor yoghurt’. Termen als ‘amandelmelk’ en ‘veganistische kaas’ zijn al verboden op producten in de EU, maar nu wordt ook het gebruik van beschrijvende termen zoals ‘yoghurtstijl’ en ‘kaasalternatief ‘ verboden voor zuivelalternatieven.